به منظور ایفای رسالت دانشگاهی در توسعه دانش و نشر آثار علمی در قالب کتاب، این آیین‌نامه با تصویب کمیسیون سیاست‌گذاری نشر کتاب به عنوان عالی‌ترین مرجع تصمیم‌گیری در مورد سیاست‌های نشر کتاب در دانشگاه فردوسی مشهد تدوین شده است.
ماده ۱
انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد نهادی است قانونی در دانشگاه فردوسی مشهد که مسئولیت مدیریت نشر آثار را بر اساس ضوابط و مقررات بر عهده دارد. نشر هرگونه اثر با نشان و فروست «دانشگاه فردوسی مشهد» انحصاراً در این انتشارات صورت خواهد پذیرفت.
ماده ۲
زمینه‌های فعالیت انتشارات دانشگاه به شرح ذیل است:
• نشر کتاب‌های درسی و کمک‌درسی دانشگاهی در همه رشته‌ها به زبان فارسی و سایر زبان‌ها
• نشر متون قدیمی معتبر و ممتاز فارسی و عربی که تصحیح انتقادی شده باشند
• نشر نسخه‌های خطی فارسی و عربی منحصربه‌فرد و ارزشمند مربوط به معارف اسلامی و تمدن و فرهنگ ایرانی، با مقدمه انتقادی و تحقیقی لازم
• نشر آثار مرجع (لغت‌نامه‌ها، کتابشناسیها، مجموعه اطلاعات علمی، فهرست‌ها، ...)
• نشر آثار مستخرج از طرح‌های پژوهش و فناوری و رساله دکتری
• نشر آثار ترویجی و کاربردی
ماده ۳
نشر کتاب به دو صورت چاپی و الکترونیکی قابل انجام است.
ماده ۴
انتشارات دانشگاه تنها به نشر کتاب اعضای هیأت علمی و محققان حقیقی (دارندگان مدرک دکتری در رشته تخصصی و دارای سابقه نشر علمی مرتبط به صورت مقاله یا کتاب) شاغل و بازنشسته دانشگاه فردوسی مشهد و اعضای هیأت علمی شاغل و بازنشسته دانشگاه‌های هم‌تراز با دانشگاه فردوسی مشهد (در قالب‌های درسی، کمک‌درسی، مرجع و عمومی) می‌پردازد.
تبصره ۱: برای انتشار آثار وارده، باید نمره ارزیابی کیفیت آثار از حداقل ارزش کمی تعیین‌شده، برخوردار باشند؛ در غیر این صورت امکان نشر برای این دسته از آثار وجود نخواهد داشت.
تبصره ۲: در موارد خاص در خصوص بررسی درخواست انتشار کتاب خارج از موضوع ماده ۴، در صورت شاخص بودن آثار (اثر فاخر یا نویسنده معتبر)، این آثار بعد از تشخیص خاص بودن اثر (اثر فاخر یا نویسنده معتبر) توسط مدیر نشر و کتابخانه مرکزی در کمیسیون سیاست‌گذاری نشر کتاب مطرح شده و در صورت تأیید کمیسیون مربوطه، اثر جهت فرایند نشر در دستور کار قرار خواهد گرفت.
ماده ۵
در صورت تعدد صاحبان اثر و پدیدآورنده‌ها مبنای تصمیم‌گیری در خصوص نشر با توجه به مفاد مصوبات فوق‌الذکر، وابستگی سازمانی و جایگاه پدیدآور نخست خواهد بود.
برای تمامی آثار پذیرفته‌شده برای نشر، هزینه‌های زیراستاری علمی/ تطبیقی بر عهده پدیدآورندگان است. سایر هزینه‌ها اعم از ارزیابی، ویراستاری ادبی، صفحه‌آرایی و طراحی جلد، هزینه‌های کاغذ و چاپ و ... بر عهده ناشر (دانشگاه) است.
تبصره ۱: پرداخت هزینه‌های زیراستاری علمی برای اعضای هیأت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد از طریق پژوهه امکان‌پذیر است.
تبصره ۲: انتخاب ویراستار و ارسال اثر به ویراستاری برعهده ناشر (دانشگاه) است.
ماده ۶
انتشار کتاب حاصل از پایان‌نامه کارشناسی ارشد در اولویت نشر انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد قرار ندارند و کتاب‌های حاصل از رساله دکتری مشروط به رعایت ماده ۴ و مطابق با دستورالعمل مربوط به چاپ رساله دکتری قابل‌بررسی خواهد بود و پارساهای سایر دانشگاه‌ها قابل‌پذیرش نیست.
ماده ۷
برای انتشار هر اثر در چاپ اول، با شمارگان ۱۰۰ نسخه و بالاتر تعداد پنج نسخه و با شمارگان کمتر از ۱۰۰ نسخه، تعداد سه نسخه و در صورت تجدید چاپ، تعداد سه نسخه به صاحبان اثر اهدا می‌شود و هیچ پرداخت وجهی تحت عنوان حق‌التألیف، حق‌الزحمه و یا هر عنوان مشابه برای کتاب‌ها با شمارگان کمتر از ۲۰۰ نسخه، به صاحبان و پدیدآورنده‌های آثار، اعم از تألیف، تصنیف، تدوین، گردآوری و ترجمه تعلق نخواهد گرفت. در خصوص فروش الکترونیکی آثار در بسترهای موردتأیید ناشر (دانشگاه)، ۴۰ درصد عواید حاصل از فروش کتاب الکترونیکی (مبالغ واریزی به حساب دانشگاه توسط کارگزار مربوط) به عنوان حق‌التألیف و حق‌الزحمه به صاحبان آثار پرداخت خواهد شد.
تبصره ۳: حق‌الزحمه صاحبان اثر برای کتاب‌ها با شمارگان ۲۰۰ نسخه و بیشتر (چاپ اول یا مجموع چاپ‌ها)، به میزان ۱۲ تا ۱۵ درصد از قیمت پشت جلد کتاب با ضرب در شمارگان کتاب، محاسبه و به نسبت مشارکت صاحبان اثر در تدوین اثر پس از فروش ۹۰ درصد شمارگان کتاب، توسط دانشگاه پرداخت می‌شود.
تبصره ۴: در خصوص کتاب‌های حاصل از رساله دکتری و طرح‌های پژوهشی درون دانشگاهی، پنج نسخه به‌عنوان حق‌الزحمه انتشار چاپی کتاب در هر نوبت از چاپ، به صاحبان اثر تحویل می‌گردد. حق‌الزحمه صاحبان اثر از عواید حاصل از فروش الکترونیکی این آثار، همانند سایر آثار ۴۰ درصد عواید حاصل از فروش کتاب الکترونیکی منظور می‌گردد.
تبصره ۵: چاپ کتاب به‌صورت سیاه‌وسفید خواهد بود (در صورت درخواست صاحبان اثر، تصاویر به‌صورت پیوست رنگی در وب‌سایت انتشارات درج خواهد شد)، بااین‌وجود، در خصوص کتاب‌هایی که بنا به شرایط خاص با درخواست صاحبان اثر و با تصمیم گروه نشر آثار علمی دانشگاه، به‌صورت رنگی (تمام‌رنگی یا بخشی رنگی) منتشر می‌شود، آثار با شمارگان ۱۰۰ نسخه و بالاتر تعداد دو نسخه و با شمارگان کمتر از ۱۰۰ نسخه، یک نسخه به صاحبان اثر اهدا می‌شود. حق‌الزحمه صاحبان این آثار در نسخ چاپی، با رعایت تبصره ۳ بین ۱۰ تا ۱۲ درصد از قیمت پشت جلد کتاب محاسبه می‌شود.
ماده ۸
تخفیف ۳۰ درصدی از بهای پشت جلد به صاحب‌اثر تعلق خواهد گرفت.
تبصره ۶: مشارکت مؤسسات پژوهشی و شرکت‌های تجاری و صنعتی معتبر و مرتبط با موضوع کتاب، مطابق با دستورالعمل مربوط امکان‌پذیر است.
ماده ۹
برای درج وابستگی سازمانی اعضای هیأت‌علمی بر روی جلد کتاب، در مرتبه علمی پایین‌تر از «استاد» از عبارت «عضو هیأت‌علمی» استفاده می‌شود.
تبصره ۷: جهت درج وابستگی سازمانی پدیدآوران، مترجمان و صاحبان آثار علمی خارج از دانشگاه فردوسی مشهد، ارائه تأییدیه رسمی سازمان یا موسسه ذی‌ربط الزامی است.
ماده ۱۰
مجموعه مقاله‌ها و مجموعه سخنرانی‌های همایش‌ها و کنفرانس‌های علمی، به‌صورت تألیف و گردآوری، در اولویت انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد قرار نمی‌گیرند.
ماده ۱۱
در موارد ابهام و یا موضوعاتی که در این آیین‌نامه صراحتاً به آن اشاره‌ای نشده است، کمیسیون سیاست‌گذاری نشر کتاب دانشگاه مرجع تصمیم‌گیری خواهد بود.
مقدمه
رشد سريع انتشارات، گسترش علوم و افزايش روزافزون نيازهای اطلاعاتی اهميت «خدمات مرجع» در کتابخانه‌‌ها را بيش از پيش مشخص نموده است. خدمت مرجع به هر نوع کمك فردی کتابدار مرجع به مراجعان اطلاق می‌گردد.
بخش مرجع در راستای اهداف آموزشی و پژوهشی دانشگاه با مجموعه غنی، روزآمد و پويا به ارائه خدمات متنوع مرجع، از جمله بازيابی اطلاعات مورد نياز مراجعان می‌پردازد و تلاش می‌نمايد با معرفی هرچه بيشتر اين منابع و ايجاد بستر مناسب، امکان استفاده بهينه از آن را فراهم سازد.
تعاریف
منابع مرجع منابعی هستند که تنها برای اطلاعات معين و محدودی تهيه و تنظيم شده است، به امانت داده نمی‌شوند و در قسمت مرجع نگهداری و استفاده می‌گردند. اين منابع شامل واژه‌نامه‌ها، دانشنامه‌ها، دستنامه‌ها، سرگذشتنامه‌ها، منابع جغرافیایی، اطلس‌ها و... می‌باشد. پوشش و گستره مجموعه در درجه اول، با تاکيد بر ايران و سپس به ترتيب شامل مجموعه گزينشی از کشورهای اسلامی، آسيا، اروپا و... می‌باشد. همچنين از نظر زبان، منابع فارسی، انگليسی و عربی نسبت به زبان‌های ديگر در اولويت قرار دارد.
استفاده کنندگان
استفاده کنندگان شامل گروه‌های چهارگانه مندرج در «آيين‌نامه استفاده از منابع اطلاعاتی و خدمات کتابخانه‌ای دانشگاه فردوسی مشهد» می باشند.
وظایف و خدمات
الف. وظايف
۱. نيازسنجی و پيشنهاد و مشارکت در خريد منابع مرجع جديد، و تهيه سياهه و فايل‌های مربوطه
۲. تهيه بسته‌های آموزشی شامل بروشور، راهنما و ...جهت معرفی منابع مرجع و استفاده بهينه از آن
۳. چت الکترونیکی و تهيه گزارش از آن
۴. تهيه فايل و سياهه «تازه‌های منابع مرجع» و گذاشتن آن بر روی سايت کتابخانه
۵. کنترل منابع جديد فهرستنويسی شده در سامانه سدف، بازگشت از فنی و قفسه‌خوانی به روز
۶. وجين منابع غيرروزآمد و فرسوده و تهيه فايل و سياهه آن
۷. قفسه خوانی و کنترل موجودی به صورت دوره‌ای و تهيه فايل‌های آن
۸. جداسازی کتاب‌های آسيب‌ديده و ثبت در سيستم جهت ارسال به صحافی
۹. شناسايی و رفع اشکال محل نگهداری و نوع سند منابع و نیز شناسایی کتاب‌های دارای اشکال (ثبت، برچسب، شماره راهنما، بارکد و...) و ارسال به بخش فهرستنويسی جهت اصلاح
۱۰. چيدن منابع مورد استفاده و مرتب‌سازی قفسه‌ها
۱۱. جستجو و بازيابی منابع معتبر الکترونيکی رايگان و دسترس‌پذير کردن از طريق وب‌سايت کتابخانه
۱۲. آموزش کارورزان
۱۳. همکاری در برگزاری دوره‌های آموزشی، تورها و بازديدهای علمی
۱۴. تشکيل کلاس‌های درس مرجع‌شناسی و روش تحقيق در بخش مرجع
۱۵. همکاری و مشارکت با بخش سفارش در تهيه و خريد منابع از نمايشگاه‌ها و سطح شهر
۱۶. تهیه گزارش‌های آماری
ب. خدمات
۱- پاسخگويی به نيازهای اطلاعاتی مراجعان
الف. حضوری: خدمات مرجع پايه (کمك در يافتن اطلاعات مورد نياز، آموزش استفاده‌کننده، فراهم‌آوری اطلاعات بر مبنای جستجوی موضوعی) و مصاحبه مرجع
ب. غيرحضوری: شامل پاسخگويی از طريق تلفن، چت، پست الکترونيکی، سایت کتابخانه و ... می‌باشد.
ج. غيرمستقيم: از قبيل تهيه فهرست‌ها، بروشورها، کتابشناسیها و هر نوع ابزاری که دسترسی به مجموعه را آسان سازد.
۲- آموزش استفاده از منابع به مراجعان در دو سطح مقدماتی و پيشرفته
۳- كمك و راهنمايی و آموزش مراجعان در جستجوی منابع مرجع
۴- ارائه خدمات نسخه‌برداری از منابع با رعايت مقررات
تذکر: تهيه کپی و عکس از منابع و نیز امانت برخی منابع به صورت محدود با هماهنگی کتابدار مرجع و ارائه کارت شناسايی معتبر امکان‌پذير می‌باشد.
مقدمه
نشریات علمی و تخصصی از مهمترین منابع اطلاعاتی در فرایند تولید، تبادل و گسترش دانش به‌شمار می‌آیند. این منابع، که اغلب شامل آخرین دستاوردهای پژوهشی و علمی در حوزه‌های مختلف هستند، نقشی اساسی در پشتیبانی از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و تصمیم‌سازی‌های علمی ایفا می‌کنند.
بخش آرشیو نشریات فارسی کتابخانه مرکزی با هدف گردآوری، سازماندهی، نگهداری و ارائه خدمات تخصصی پیرامون نشریات فارسی، تلاش دارد زمینه‌ای مناسب برای بهره‌مندی دانشگاهیان از این منابع ارزشمند فراهم آورد. این بخش، ضمن حفظ و نگهداری مستمر نشریات جاری و گذشته‌نگر، خدمات متنوعی را در جهت پاسخ‌گویی به نیازهای اطلاعاتی اعضای هیئت علمی، پژوهشگران، دانشجویان و سایر کاربران دانشگاه ارائه می‌نماید.
تعریف نشریات ادواری
نشریات ادواری (Periodicals)، که با عنوان «پیایندها» نیز شناخته می‌شوند، به منابعی گفته می‌شود که با عنوانی مشخص، به‌صورت متناوب و منظم (روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی و ...) منتشر می‌گردند و در قالب‌های چاپی یا الکترونیکی در دسترس قرار می‌گیرند.
این نشریات به‌صورت مداوم و در بازه‌های زمانی مشخص توسط مؤسسات علمی، ناشران دانشگاهی، سازمان‌های خبری یا نهادهای پژوهشی منتشر شده و دارای محتوای متغیر اما در چارچوب حوزه‌ای مشخص هستند.
وظایف
۱. تأمین منابع و توسعه مجموعه
• شناسایی نیازهای اطلاعاتی گروه‌های آموزشی و پژوهشی
• انتخاب و تهیه نشریات علمی هسته و پایه در رشته‌های مختلف دانشگاهی
• همکاری با بخش سفارشات جهت ارزیابی و انتخاب منابع معتبر و روزآمد
۲. سازماندهی و آماده‌سازی منابع
• آماده‌سازی فیزیکی مجلات جهت دسترسی و استفاده کاربران
• آماده‌سازی نشریات برای ارسال به صحافی در دوره‌های مشخص
• شناسایی و تکمیل شماره‌های ناقص (کسری) موجود در آرشیو
۳. خدمات اطلاع‌رسانی و پشتیبانی
• پاسخ‌گویی تخصصی به درخواست‌های اطلاعاتی و پژوهشی کاربران
• تهیه راهنما، بروشور و ... برای سهولت استفاده کاربران
• شناسایی و تکمیل شماره‌های کسری موجود در آرشیو
• مشارکت در برگزاری کارگاه‌ها، دوره‌های آموزشی و بازدیدهای علمی
۴. نگهداری و پایش مستمر منابع
• قفسه‌خوانی و کنترل موجودی نشریات
• مرتب‌سازی قفسه‌ها و سازماندهی نشریات مورد استفاده
• وجین نشریات فرسوده یا غیرقابل استفاده طبق دستورالعمل‌ها
• تهیه گزارش‌های آماری از عملکرد و میزان استفاده از منابع
خدمات
۱. راهنمایی و آموزش مراجعان در جستجو و بازیابی مقالات مورد نیاز
۲. جستجوی مقالات فارسی از طریق پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی
۳. ارائه خدمات تهیه نسخه کپی، تصویر یا اسکن از صفحات نشریات مطابق مقررات کتابخانه
۴. خدمات آگاهی‌رسانی جاری (Current Awareness) برای معرفی نشریات جدید و موضوعات به‌روز به کاربران
نکات مهم در استفاده از نشریات
۱. نشریات صرفاً در محل کتابخانه قابل استفاده هستند و امکان امانت آن‌ها وجود ندارد.
• کاربران می‌توانند با رعایت مقررات، اقدام به تهیه نسخه کپی، عکس یا اسکن از صفحات مورد نیاز نمایند.
• در موارد خاص، امکان استفاده بیشتر با هماهنگی کتابدار بخش و در چارچوب مقررات کتابخانه فراهم است.
۲. در صورت وارد آمدن خسارت به نشریه، کاربر موظف به جبران آن است.
مقدمه
این شیوه‌نامه به منظور ایجاد چارچوبی جامع و منسجم برای برنامه‌ریزی، اجرا، و ارزیابی کارگاه‌های مهارتی تدوین شده است. لذا در سه نوع کارگاه حضوری، مجازی، و ترکیبی قابل اجرا است و تمامی مراحل از نیازسنجی تا ذخیره‌سازی و مستندسازی اطلاعات را پوشش می‌دهد.
فصل اول: مفاهیم و کلیات
ماده ۱: تعاریف
۱.۱ واحد توسعه مهارت‌های سواد اطلاعاتی و هوش مصنوعی: واحدی فعال تحت مدیریت کتابخانه مرکزی و نشر دانشگاه که وظیفه آن برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی کارگاه‌های ترویجی و مهارتی در حوزه سواد اطلاعاتی و هوش مصنوعی است که در این متن به طور خلاصه «واحد توسعه مهارت‌ها» گفته می‌شود.
۱.۲ فعالیت‌ها
۱.۲.۱ طراحی و اجرای کارگاه‌های کتابخانه‌ای در زمینه‌های مرتبط با سواد اطلاعاتی و هوش مصنوعی
۱.۲.۲ ارائه خدمات مشاوره آموزشی به اعضای هیئت علمی، دانشجویان و سایر کاربران
۱.۲.۳ توسعه محتواهای آموزشی چندرسانه‌ای و تعاملی
۱.۲.۴ همکاری با دیگر واحدهای دانشگاه برای اجرای برنامه‌های مشترک
۱.۳ هزینه‌های جاری: هزینه‌های جاری کارگاه‌ها و بسته‌های آموزشی شامل تبلیغات، رفت و آمد، اسکان، پذیرایی، خدمات و هزینه‌های روزمره محل برگزاری می‌باشد.
۱.۴ کارگاه‌ها: با توجه به اینکه کارگاه‌ها در دو دسته ترویجی و مهارتی برگزار می‌شود این شیوه‌نامه فقط کارگاه‌های مهارتی را شامل می‌شود که با اخذ شهریه برگزار می‌شود. در این شیوه‌نامه به اختصار به آن "کارگاه" گفته می‌شود.
ماده ۲: اهداف
۲.۱ ارتقاء توانایی‌های پژوهشی و آموزشی دانشجویان، پژوهشگران، اساتید و سایر علاقه‌مندان از طریق آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی و هوش مصنوعی
۲.۲ ترویج مهارت‌های نوین در حوزه‌های مرتبط برای افزایش بهره‌وری پژوهشی و آموزشی
۲.۳ توسعه دانش و مهارت‌های کاربردی برای استفاده مؤثر از منابع اطلاعاتی و فناوری‌های هوش مصنوعی
۲.۴ تقویت ارتباط و همکاری علمی میان کتابخانه و مراکز آموزشی و پژوهشی
۲.۵ کمک به تحقق اهداف توسعه پایدار از طریق آموزش مهارت‌های پیشرفته در دسترسی به اطلاعات و تحلیل داده‌ها
۲.۶ ایجاد فرصت‌های درآمدزایی پایدار و کاهش هزینه‌های دانشگاه از طریق برگزاری کارگاه‌های حرفه‌ای و تقاضامحور
ماده ۳: شورای برنامه‌ریزی
این شورا متشکل از افراد ذیل می‌باشد:
۳.۱ رئیس کتابخانه مرکزی و نشر (رئیس شورا)
۳.۲ معاون کتابخانه مرکزی و نشر (دبیر شورا)
۳.۳ رئیس اداره خدمات کتابداری
۳.۴ رئیس اداره نشر دانشگاه
۳.۵ مسئول واحد توسعه مهارت‌ها
۳.۶ یک نفر خبره در زمینه مهارت‌های کتابخانه‌ای (ارائه مشاوره تخصصی در حوزه مهارت‌های کتابداری و اطلاعاتی)
۳.۷ یک نفر خبره در زمینه سواد هوش مصنوعی (ارائه مشاوره در طراحی و اجرای دوره‌های مرتبط با هوش مصنوعی)
ماده ۴: وظایف و اختیارات
۴.۱ وظایف و اختیارات شورای برنامه‌ریزی
• برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای کارگاه‌های مهارتی و ترویجی
• تصویب آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های اجرایی
تبصره ۱: تهیه پیش‌نویس کلیه آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها بر عهده مسئول واحد توسعه مهارت‌ها است.
• تدوین و بازنگری مستمر شیوه‌نامه‌ها و پیشنهاد اصلاحات لازم
• نظارت بر عملکرد اجرایی کارگاه‌ها و ارائه بازخورد به واحدهای مرتبط
• تصویب بودجه سالانه کارگاه‌ها و نظارت بر نحوه هزینه‌کرد آن
• بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص مسائل جاری و چالش‌های مرتبط با کارگاه‌ها
• ارائه پیشنهادات راهبردی برای توسعه کارگاه‌ها و فعالیت‌های مهارتی
۴.۲ وظایف و اختیارات رئیس کتابخانه مرکزی و نشر
• هدایت کلی سیاست‌ها و برنامه‌های مرتبط با کارگاه‌های مهارتی و ترویجی
• دفاع از مستندات و تصمیمات کتابخانه در سطوح مدیریتی و کلان دانشگاه
• جذب بودجه و مذاکره با مدیران ارشد دانشگاه برای تخصیص منابع مورد نیاز
• پیگیری بازگشت عواید حاصل از کارگاه‌ها به کتابخانه و استفاده بهینه از آن
• تعامل با واحدها و مراکز دانشگاهی و خارجی برای گسترش فعالیت‌های کارگاهی
• ابلاغ مصوبات شورای برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای دقیق آن‌ها
• نمایندگی کتابخانه در تمامی امور مرتبط با کارگاه‌ها و مهارت‌آموزی
فصل دوم: مراحل اجرایی
ماده ۵: فعالیت‌های پیش از برگزاری کارگاه‌ها (برنامه‌ریزی)
۵.۱ نیازسنجی:
• شناسایی نیازهای آموزشی از طریق مشاوره با ذینفعان و بررسی بازخوردها
• تحلیل داده‌ها برای تعیین اولویت موضوعات آموزشی
۵.۲ پیشنهاد موضوع:
• پیشنهاد موضوعات بر اساس نیازسنجی و انتخاب نهایی از سوی شورای برنامه‌ریزی
۵.۳ انتخاب مدرس:
• شناسایی مدرسین متخصص و دارای تجربه مرتبط
• ارزیابی پیشینه علمی و مهارتی مدرسین پیشنهادی
۵.۴ رایزنی با مدرس:
• برقراری ارتباط با مدرسین منتخب و تعیین توافقات لازم (سرفصل، زمان، نوع، هزینه، اطلاعات تکمیلی و ...)
• تنظیم قرارداد رسمی با مدرس
۵.۵ طراحی پوستر:
• طراحی پوستر اطلاع‌رسانی مطابق با هویت بصری سازمان
۵.۶ ثبت در سامانه:
• ثبت اطلاعات کارگاه، مدرس و جزئیات اجرایی در سامانه مدیریت کارگاه‌ها (رویداد)
۵.۷ اطلاع‌رسانی و تبلیغات:
• انتشار اطلاعات کارگاه از طریق کانال‌های ارتباطی سنتی و مجازی
• ارسال دعوت‌نامه رسمی به شرکت‌کنندگان هدف
۵.۸ آماده‌سازی امکانات و تجهیزات:
• بررسی و آماده‌سازی تجهیزات مورد نیاز کارگاه (فضای فیزیکی یا سامانه مجازی)
• بررسی امکانات ارتباطی و دسترسی‌پذیری برای تمامی شرکت‌کنندگان
ماده ۶: فعالیت‌های حین برگزاری (اجرا)
۶.۱ پیامک برگزاری:
• ارسال پیامک یادآوری به شرکت‌کنندگان پیش از شروع کارگاه
۶.۲ ملزومات کارگاه حضوری:
• آماده‌سازی فضا، تجهیزات صوتی و تصویری
• تهیه ملزومات تکمیلی مانند جزوه‌ها و ابزارهای مورد نیاز
• ثبت حضور و غیاب شرکت‌کنندگان در بدو ورود
۶.۳ ملزومات کارگاه مجازی:
• پشتیبانی دسترسی پایدار به سامانه برگزاری
• حضور تیم پشتیبانی فنی برای رفع مشکلات احتمالی
• ثبت حضور و غیاب شرکت‌کنندگان از طریق سامانه یا ورود آنلاین
۶.۴ ملزومات کارگاه ترکیبی:
• هماهنگی دقیق میان بخش‌های حضوری و مجازی
• ارائه دستورالعمل‌های واضح به شرکت‌کنندگان در هر دو بخش
۶.۵ تکمیل نظرسنجی:
• ارائه فرم نظرسنجی به شرکت‌کنندگان در پایان کارگاه
ماده ۷: فعالیت‌های پس از برگزاری (پیگیری)
۷.۱ تحلیل نظرسنجی:
• جمع‌آوری و تحلیل نتایج نظرسنجی شرکت‌کنندگان و مدرسان
• تهیه گزارش ارزیابی و ارائه به شورای برنامه‌ریزی
۷.۲ ثبت حضور و غیاب در سامانه:
• ثبت نهایی اطلاعات حضور و غیاب شرکت‌کنندگان در سامانه مرکزی
• بررسی تطابق اطلاعات ثبت‌شده با مستندات اجرایی
۷.۳ صدور گواهی:
• صدور و ارسال گواهی شرکت در کارگاه به شرکت‌کنندگان واجد شرایط
• صدور گواهی تدریس برای مربیان دوره
۷.۴ آپلود فایل‌ها و مستندات:
• بارگذاری فایل‌های ارائه، ویدئوها و دیگر مستندات در سامانه کتابخانه
• اطمینان از دسترسی‌پذیری فایل‌ها برای شرکت‌کنندگان
۷.۵ آگهی‌رسانی به شرکت‌کنندگان:
• ارسال پیام به شرکت‌کنندگان برای اطلاع از دسترسی به فایل‌ها و نتایج کارگاه
فصل سوم: مقررات مالی
ماده ۸: انواع درآمدهای حاصل از برگزاری کارگاه
۸.۱ درآمدهای حاصل از ثبت‌نام شرکت‌کنندگان
۸.۲ درآمدهای حاصل از اسپانسری و حمایت‌های مالی
۸.۳ درآمدهای حاصل از فروش محصولات آموزشی
۸.۴ درآمدهای حاصل از خدمات مشاوره اطلاعاتی
تبصره ۲: در صورتی که درخواست برگزاری کارگاه از طرف موسسه، نهاد، سازمان، اداره یا شرکت خصوصی یا دولتی ارائه شود هزینه‌های آن طبق قراردادی جداگانه و به صورت موردی مشخص خواهد شد.
تبصره ۳: چنانچه فرد یا موسسه، نهاد، سازمان، اداره یا شرکت خصوصی یا دولتی صرفا متقاضی اجاره فضای برگزاری کارگاه باشند تمامی دریافت‌ها و هزینه‌کردها طبق قرارداد اجاره مکان و به صورت جداگانه (خارج از مضمون این شیوه‌نامه) انجام خواهد شد.
ماده ۹: نحوه پرداخت و بازگشت درآمد
۹.۱ مبلغ شهریه هر کارگاه
شهریه هر کارگاه آموزشی بر اساس شرایط زیر تعیین می‌شود:
• مدت زمان برگزاری
• روندهای جاری در بازار و ترندهای آموزشی مرتبط
• حد نصاب تعداد شرکت‌کنندگان
• نوع کارگاه (نظری یا عملی)
• نحوه برگزاری کارگاه (مجازی، حضوری)
• محل اسکان و حضور مدرس
• پذیرایی مصوب شورای برنامه‌ریزی
میزان شهریه باید پس از بررسی‌های لازم و تصویب شورای برنامه‌ریزی مشخص و اعلام گردد.
۹.۲ مسیر واریز شهریه
تمامی مبالغ به شماره شبا (IR140100004001072003019429) به نام عواید دانشگاه فردوسی مشهد نزد بانک مرکزی با شناسه واریز 391307206011550004483160000000 واریز خواهد شد.
۹.۳ بازگشت درآمدهای حاصل از هر کارگاه
کلیه مستندات مالی حداکثر ظرف ۱۰ روز پس از برگزاری به حسابداری معاونت پژوهش و فناوری ارسال شود و بر اساس مقررات مرتبط با عواید واحدها به کتابخانه عودت داده شود.
ماده ۱۰: شیوه توزیع درآمدها
درآمدهای حاصل از برگزاری کارگاه‌ها براساس ساختار هزینه‌کرد پس از تصویب در شورای برنامه‌ریزی و انجام امور مالی دانشگاه در محل مربوط به خود هزینه خواهد شد.
۱۰.۱ هزینه‌های هر کارگاه
هزینه‌های هر کارگاه با توجه به شرایط و نحوه برگزاری به شرح زیر پس از برگزاری محاسبه و به منظور توزیع درآمدها به تصویب شورای سیاست‌گذاری می‌رسد:
۱۰.۱.۱ بالاسری دانشگاه: ۱۰ درصد کل مبلغ وصول شده از محل دریافت شهریه‌ها یا قراردادها
۱۰.۱.۲ آموزانه مربیان
۱۰.۱.۲.۱ الگوی الف: عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد حداکثر ۵۰٪ درآمد دوره
۱۰.۱.۲.۲ الگوی ب: عضو غیرهیات علمی یا کارشناسان دانشگاه فردوسی مشهد حداکثر ۴۵٪ درآمد دوره
۱۰.۱.۲.۳ الگوی ج: عضو هیات علمی خارج از دانشگاه فردوسی مشهد حداکثر ۴۰٪ درآمد دوره
۱۰.۱.۲.۴ الگوی د: دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد حداکثر ۴۰٪ درآمد دوره
۱۰.۱.۲.۵ الگوی ه: کارشناسان یا افراد خبره خارج دانشگاه فردوسی مشهد حداکثر ۳۵٪ درآمد دوره
تبصره ۴: مبلغ پرداختی به مدرسان نباید کمتر از الگوی پرداختی دانشگاه فردوسی مشهد باشد. زمان محاسبه شهریه با توجه به حدنصاب شرکت کنندگان این موضوع باید مدنظر قرار گیرد.
تبصره ۵: شورای برنامه‌ریزی بنا به مصلحت و شرایط خاص می‌تواند برای برخی از مدرسان مبلغ ثابت مطابق با مصوبه پرداختی دانشگاه را در نظر بگیرد.
۱۰.۱.۳ هزینه‌های جاری
هزینه‌های جاری کارگاه‌ها و بسته‌های آموزشی شامل تبلیغات، رفت و آمد، اسکان، پذیرایی، خدمات و هزینه‌های روزمره محل برگزاری می‌باشد. بدیهی است که این هزینه‌ها با توجه به نوع کارگاه و شرایط مربی تعیین می‌شود.
۱۰.۱.۳.۱ الگوی الف: حداکثر ۱۵٪
۱۰.۱.۳.۲ الگوی ب: حداکثر ۲۰٪
۱۰.۱.۳.۳ الگوی ج و د: حداکثر ۲۵٪
۱۰.۱.۳.۴ الگوی ه: حداکثر ۳۰٪
۱۰.۱.۴ حق الزحمه عوامل اجرایی
به منظور افزایش بهره‌وری و تشویق کارکنان، رئیس کتابخانه مرکزی و نشر می‌تواند از محل عواید حاصل از برگزاری کارگاه‌ها برای عوامل اجرایی کارگاه‌ها، به صورت سالانه کارانه محاسبه و پرداخت نماید. میزان و نحوه پرداخت براساس مصوبات شورای برنامه‌ریزی خواهد بود.
۱۰.۱.۵ خرید تجهیزات و به‌روزرسانی امکانات
با توجه به لزوم در نظر گرفتن مزیت رقابتی ضروری است که بخشی از عواید حاصل با تایید شورای برنامه‌ریزی به منظور تهیه تجهیزات و یا امکانات لازم برای بهبود کیفیت برگزاری کارگاه‌ها اختصاص یابد.
تبصره ۶: در صورتی که درآمد حاصل سالانه بیش از پیش‌بینی باشد براساس پیشنهاد و تصویب شورای برنامه‌ریزی درصدی از مازاد درآمد به عنوان پاداش رئیس کتابخانه قابل پرداخت خواهد بود.
ماده ۱۱: مدیریت و نظارت مالی
۱۱.۱ انتخاب مسئول مالی کارگاه‌ها
انتخاب مسئول امور مالی کارگاه‌ها باید در شورای برنامه‌ریزی انجام گیرد. این فرد مسئول تمامی امور مالی مرتبط با کارگاه‌ها خواهد بود.
۱۱.۲ وظایف مسئول مالی
فرد انتخاب شده به عنوان مسئول مالی موظف است تمامی دریافت‌ها و پرداخت‌ها را حسابرسی کرده و هزینه‌ها و درآمدها را به‌صورت جداگانه تنظیم، نگهداری و گزارش نماید. تمامی گزارش‌های مالی باید به‌طور دقیق و شفاف در دسترس مسئولین مربوطه قرار گیرد.
تبصره ۷: تمامی نامه‌نگاری‌ها، درخواست‌های برگشت عواید و پیگیری‌های مالی مربوط به کارگاه‌ها باید تحت نظارت و هدایت رئیس کتابخانه و با امضا و تایید وی انجام شود.
فصل چهارم: نظارت و بازنگری
ماده ۱۲: نظارت
۱۲.۱ شورای برنامه‌ریزی بر سه مرحله اجرای هر کارگاه به صورت مستمر نظارت خواهد داشت.
۱۲.۲ در پایان هر دوره عملکرد مربیان بررسی و بازبینی می‌شود و نتیجه حاصل از آن بر تصمیم در ادامه همکاری تاثیرگذار خواهد بود.
ماده ۱۳: بازنگری
۱۳.۱ این شیوه‌نامه در بهمن ماه هر سال با توجه به تغییرات فناوری و شرایط جدید بازنگری و برای سال آینده استفاده می‌شود.
۱۳.۲ تمامی اصلاحات و به‌روزرسانی‌ها باید با تایید شورای برنامه‌ریزی انجام شود.
۱۳.۳ این شیوه‌نامه پس از تایید نهایی در شورای راهبری و سیاست‌گذاری کتابخانه‌های دانشگاه لازم‌الاجرا است.
مقدمه
امانت کتاب یکی از مهمترین خدمات عمومی قابل ارائه در هر کتابخانه است. در این بخش انواع منابع قابل امانت کتابخانه به متقاضی برای مدت زمانی مشخص امانت داده می‌شود.
اهداف
این بخش در راستای اهداف کتابخانه و با نیازسنجی و اعلام منابع مورد نیاز مراجعان جهت تهیه، سعی در رفع نیازهای اطلاعاتی مراجعان و فراهم نمودن بستری مناسب برای انجام امور آموزشی و پژوهشی مراجعان دارد.
وظایف و خدمات قابل ارائه
۱. امانت و بازگشت کتاب
۲. عضویت و تسویه حساب
۳. اصلاح اطلاعات اعضا
۴. نیازسنجی و تهیه منابع مورد نیاز مراجعان
۵. آموزش مراجعان
۶. راهنمایی مراجعان در جستجوی رایانه‌ای و بازیابی کتاب
۷. چیدن و مرتب نمودن کتاب‌های بازگشتی در قفسه‌ها
۸. شناسایی کتاب‌های دارای اشکال (بارکد، شماره ثبت و ...) و ارسال به بخش فنی برای رفع اشکال
۹. جدا سازی کتاب‌های مخدوش و ثبت در سیستم جهت ارسال به صحافی
۱۰. تهیه گزارش‌های آماری
۱۱. آموزش کارآموزان
۱۲. وجین
۱۳. شلف‌خوانی و کنترل موجودی به صورت دوره‌ای
استفاده کنندگان
گروه‌های چهارگانه مندرج در آیین‌نامه استفاده کنندگان کتابخانه.
جهت استفاده بهینه از منابع بخش، توجه به نکات ذیل ضروریست:
۱. دانشجویان، اساتید و کارکنان دانشگاه فردوسی به‌صورت خودکار عضو کتابخانه می‌باشند و نیازی به ثبت‌نام ندارند.
۲. امانت کتاب فقط با ارائه "کارت شناسایی" (کارت دانشجویی/ پرسنلی) به شخص صاحب کارت امکان‌پذیر است.
۳. تمدید کتاب‌ها "توسط خود اعضا" و از طریق مراجعه به پرتال امکان‌پذیر است.
۴. کتاب‌های رزرو شده "قابل تمدید" نمی‌باشد.
۵. تاریخ بازگشت کتاب‌ها از طریق مراجعه به پرتال، قابل مشاهده است.
۶. جریمه دیرکرد کتاب‌ها برای کتاب‌های عادی به ازای هر روز ۴۰۰۰ ریال می‌باشد و برای کتاب‌های رزرو شده به ازای هر روز ۱۰۰۰۰ ریال می‌باشد.
۷. در صورتی که کتاب به امانت گرفته شده مفقود، ناقص، مخدوش و یا به هر صورتی غیرقابل استفاده شود، باید عین کتاب یا آخرین چاپ آن حداکثر ظرف مدت یک ماه تهیه و تحویل گردد.
تبصره ۱: در صورتی که کتاب نایاب باشد و یا به هر دلیل دیگری امکان تهیه آن وجود نداشته باشد امانت‌گیرنده موظف به جبران خسارت می‌باشد.
تبصره ۲: میزان دریافت خسارت در مورد منابع لاتین، کتاب‌های مرجع، نشریه‌های ادواری، دیسک‌های فشرده نوری و منابع مشابه، با توجه به نوع منبع تا ۵ برابر و برای منابع فارسی تا ۱۰ برابر قیمت روز آن خواهد بود.
نکته: اعضای محترم از امانت کتاب‌های مخدوش (پاره، آب‌خورده و ...) جدا خودداری فرمایند در غیر این صورت موظف به جبران خسارت می‌باشند.
۸. مدت و تعداد امانت کتاب‌ها به شرح ذیل می‌باشد:
| عنوان گروه | تعداد امانت | مدت امانت (روز) |
|---|---|---|
| کارکنان | ۶ نسخه | ۱۴ روز |
| دانشجویان ارشد | ۱۰ نسخه | ۲۸ روز |
| دانشجویان دکتری | ۱۰ نسخه | ۲۸ روز |
| دکتری | ۱۲ نسخه | ۲۸ روز |
| اعضای هیئت علمی | ۱۵ نسخه | ۱۳۰ روز |
| کارکنان مترجم | ۶ نسخه | ۲۸ روز |
اعضا می‌توانند با مراجعه مستمر به پرتال دانشگاهی، ضمن بررسی کارت امانت کتاب خود، از تاریخ بازگشت کتاب‌ها، وضعیت کتاب‌های رزروی، میزان جریمه و دیرکرد کتاب‌ها نیز مطلع شوند، بدیهی است کتابخانه هیچ‌گونه مسئولیتی در قبال کتاب‌های در امانت و دیرکرد آن‌ها ندارد.
۹. اعضا جهت تسویه حساب به نکات ذیل توجه فرمایند:
۱- دانشجویان: تسویه حساب دانشجویان از طریق پرتال دانشجویی و به صورت غیرحضوری انجام می‌شود.
۲- اساتید و کارکنان دانشگاه فردوسی: این گروه با مراجعه حضوری به کتابخانه مرکزی و نشر دانشگاه فردوسی مشهد نسبت به تسویه حساب اقدام می‌نمایند.
توجه: اعضای محترم قبل از اقدام به تسویه حساب، با مراجعه به پرتال، کارت امانت و میزان جریمه دیرکرد را بررسی نمایند و نسبت به آن اقدام لازم را انجام دهند.