مقدمه
رشد سريع انتشارات، گسترش علوم و افزايش روزافزون نيازهای اطلاعاتی اهميت «خدمات مرجع» در کتابخانهها را بيش از پيش مشخص نموده است. خدمت مرجع به هر نوع کمك فردی کتابدار مرجع به مراجعان اطلاق میگردد.
بخش مرجع در راستای اهداف آموزشی و پژوهشی دانشگاه با مجموعه غنی، روزآمد و پويا به ارائه خدمات متنوع مرجع، از جمله بازيابی اطلاعات مورد نياز مراجعان میپردازد و تلاش مینمايد با معرفی هرچه بيشتر اين منابع و ايجاد بستر مناسب، امکان استفاده بهينه از آن را فراهم سازد.
تعاریف
منابع مرجع منابعی هستند که تنها برای اطلاعات معين و محدودی تهيه و تنظيم شده است، به امانت داده نمیشوند و در قسمت مرجع نگهداری و استفاده میگردند. اين منابع شامل واژهنامهها، دانشنامهها، دستنامهها، سرگذشتنامهها، منابع جغرافیایی، اطلسها و... میباشد. پوشش و گستره مجموعه در درجه اول، با تاکيد بر ايران و سپس به ترتيب شامل مجموعه گزينشی از کشورهای اسلامی، آسيا، اروپا و... میباشد. همچنين از نظر زبان، منابع فارسی، انگليسی و عربی نسبت به زبانهای ديگر در اولويت قرار دارد.
استفاده کنندگان
استفاده کنندگان شامل گروههای چهارگانه مندرج در «آييننامه استفاده از منابع اطلاعاتی و خدمات کتابخانهای دانشگاه فردوسی مشهد» می باشند.
وظایف و خدمات
الف. وظايف
۱. نيازسنجی و پيشنهاد و مشارکت در خريد منابع مرجع جديد، و تهيه سياهه و فايلهای مربوطه
۲. تهيه بستههای آموزشی شامل بروشور، راهنما و ...جهت معرفی منابع مرجع و استفاده بهينه از آن
۳. چت الکترونیکی و تهيه گزارش از آن
۴. تهيه فايل و سياهه «تازههای منابع مرجع» و گذاشتن آن بر روی سايت کتابخانه
۵. کنترل منابع جديد فهرستنويسی شده در سامانه سدف، بازگشت از فنی و قفسهخوانی به روز
۶. وجين منابع غيرروزآمد و فرسوده و تهيه فايل و سياهه آن
۷. قفسه خوانی و کنترل موجودی به صورت دورهای و تهيه فايلهای آن
۸. جداسازی کتابهای آسيبديده و ثبت در سيستم جهت ارسال به صحافی
۹. شناسايی و رفع اشکال محل نگهداری و نوع سند منابع و نیز شناسایی کتابهای دارای اشکال (ثبت، برچسب، شماره راهنما، بارکد و...) و ارسال به بخش فهرستنويسی جهت اصلاح
۱۰. چيدن منابع مورد استفاده و مرتبسازی قفسهها
۱۱. جستجو و بازيابی منابع معتبر الکترونيکی رايگان و دسترسپذير کردن از طريق وبسايت کتابخانه
۱۲. آموزش کارورزان
۱۳. همکاری در برگزاری دورههای آموزشی، تورها و بازديدهای علمی
۱۴. تشکيل کلاسهای درس مرجعشناسی و روش تحقيق در بخش مرجع
۱۵. همکاری و مشارکت با بخش سفارش در تهيه و خريد منابع از نمايشگاهها و سطح شهر
۱۶. تهیه گزارشهای آماری
ب. خدمات
۱- پاسخگويی به نيازهای اطلاعاتی مراجعان
الف. حضوری: خدمات مرجع پايه (کمك در يافتن اطلاعات مورد نياز، آموزش استفادهکننده، فراهمآوری اطلاعات بر مبنای جستجوی موضوعی) و مصاحبه مرجع
ب. غيرحضوری: شامل پاسخگويی از طريق تلفن، چت، پست الکترونيکی، سایت کتابخانه و ... میباشد.
ج. غيرمستقيم: از قبيل تهيه فهرستها، بروشورها، کتابشناسیها و هر نوع ابزاری که دسترسی به مجموعه را آسان سازد.
۲- آموزش استفاده از منابع به مراجعان در دو سطح مقدماتی و پيشرفته
۳- كمك و راهنمايی و آموزش مراجعان در جستجوی منابع مرجع
۴- ارائه خدمات نسخهبرداری از منابع با رعايت مقررات
تذکر: تهيه کپی و عکس از منابع و نیز امانت برخی منابع به صورت محدود با هماهنگی کتابدار مرجع و ارائه کارت شناسايی معتبر امکانپذير میباشد.